بازار آریا - به گزارش همشهری آنلاین، روز گذشته رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار جمعی از مسئولان، با تأکید بر ادامه فعالیت‌ها در کشور در همه زمینه‌های صنعتی، اقتصادی، سازندگی، فرهنگی و اجرای پروژه‌های بزرگ، گفتند: هیچ‌کدام از این مسائل با گفت‌وگوهای عمان ارتباطی ندارد.
ایشان گفت‌وگوهای عمان را یکی از ده‌ها کار وزارت امورخارجه خواندند و تأکید کردند: مسائل کشور نباید به این گفت‌وگوها گره زده شود و اشتباهی که در برجام انجام شد و همه‌چیز کشور را به پیشرفت مذاکرات منوط کرد، نباید تکرار شود؛ چرا که کشور شرطی می‌شود و همه‌چیز ازجمله سرمایه‌گذاری تا مشخص شدن نتیجه مذاکرات معطل می‌ماند.
در همین زمینه میزگرد اقتصادی تلویزیون همشهری با حمیدرضا غزنوی، دبیر مجمع کارآفرینان و عباس یعقوبی، کارشناس تولید برگزار شد. تبعات شرطی شدن اقتصاد حمیدرضا غزنوی: اولین مشکل اصلی اقتصاد کشور، نداشتن راهبرد و استراتژی بلندمدت صنعتی است. البته برنامه‌های مختلفی داریم، اما راهبرد بلندمدت صنعتی نداریم. هر وزیر صمتی آمده یک برنامه ارائه کرده که وزیر بعدی آن را کنار گذاشته است. این را برنامه راهبردی صنعتی نمی‌گویند؛ در کشورهایی که راهبرد صنعتی دارند، تغییر مدیران نمی‌تواند استراتژی توسعه صنعتی را تغییر دهد.
در واقع نقشه راه صنعتی نداریم؛ به همین‌خاطر است که شبیه بیماری پارکینسون شده‌ایم که برخی جاها سرمایه‌گذاری مازاد کرده‌ایم و برخی جاها دچار کمبود سرمایه هستیم.
دومین مسئله هم این است که ایران از زمان انقلاب اسلامی با مشکلات خاصی مواجه بوده است؛ مثل جنگ تحمیلی و دوران دفاع‌مقدس. با این حال، در دوره‌هایی پیشرفت‌های خوبی داشتیم. در دوران سازندگی، کشور پیشرفت خوبی کرد و بعد هم در دوره اصلاحات، سرمایه‌گذاری‌های خوبی انجام و زمینه برای توسعه صنعتی مهیا شد.
در دولت آقای احمدی‌نژاد، کشور با افزایش درآمدهای نفتی به واردات بی‌رویه و بدون برنامه‌ریزی منتهی شد.

در دهه 90 به‌علت شرطی شدن اقتصاد به مذاکرات و مسائل سیاسی، شاهد نوسانات شدید اقتصادی بودیم که رشد اقتصادی منفی شد.
اکنون در شرایط حاضر باید حواسمان باشد که بحث‌های اقتصادی، علمی است و نمی‌شود با صحبت‌های عوام‌پسندانه و پوپولیستی، اقتصاد را مدیریت کرد و تصمیماتی بگیریم که باعث تورم، کاهش تولید و رشد اقتصادی شود؛ برای افزایش ثروت، هیچ راهی جز تولید نداریم.
درآمد نفتی را باید خرج توسعه زیرساخت‌ها و واردات فناوری کنیم، نه واردات مواد مصرفی. اما ما در ایران هر وقت درآمد نفتی بالا رفته، آن درآمد را توزیع کردیم که این مسئله را من تدبیرهای اشتباه می‌دانم.
الان این مذاکرات هم انجام می‌شود و ان‌شالله با وفاقی که حاکم است و رفتارهای حکیمانه و هدایت رهبر انقلاب، بالاخره شرایط سیاسی بهتر خواهد شد؛ اما اگر باعث شود دوباره راه باز شود که نفت بیشتری صادر کنیم و درآمد ارزی زیاد شود و برای آن برنامه نداشته باشیم، دوباره شروع به واردات مواد مصرفی می‌کنیم، به جای اینکه صرف توسعه زیرساخت‌ها و لجستیک کنیم. امیدوارم این‌گونه نشود.
گرای صحیح به سرمایه‌گذار نمی‌دهیم عباس یعقوبی: باید مجموعه‌هایی داشته باشیم که به سرمایه‌گذاران راه درست سرمایه‌گذاری در بخش تولید را نشان دهند. اکنون در صنایع پایین‌دستی با مازاد ظرفیت تولید مواجهیم. مثل میلگرد که چندین برابر شمش، ظرفیت تولید داریم و اکثر کارخانجات با 30 درصد ظرفیت کار می‌کنند. در سایر کشورها در این نوع سرمایه‌گذاری‌ها به تولیدکننده راهنمایی و مشورت داده می‌شود تا با مازاد تولید مواجه نشوند.
مشکل دیگر این است که در بسیاری از کالاها، روش مدیریتی به‌گونه‌ای بوده که سبب سرمایه‌گذاری‌های غلط شده است. یکی از این روش‌ها، قیمت‌گذاری است که سبب تثبیت قیمت شده و سرمایه‌گذاران را گمراه کرده است؛ یعنی سرمایه‌گذار با تصور ادامه قیمت‌گذاری و تثبیت قیمت‌ها وارد حوزه‌ای شده، اما بعداً به مشکل برخورده است.
در اقتصاد ایران، مجموعه‌ای که گرای صحیح به سرمایه‌گذاران بدهد، نداریم. این بخش را در ابتدای صدور مجوزهای کسب‌وکار نداریم که همه اطلاعات بازارها را داشته باشد و به سرمایه‌گذار، خط بدهد.

رفع مشکلات کسب‌وکار ربطی به تحریم‌ها ندارد عباس یعقوبی: نکته مهم دیگر این است که هر سرمایه‌گذاری که می‌خواهد کاری را شروع کند، با مشکل دریافت مجوز مواجه است و کار طولانی در پیش دارد. تفاسیر مختلف از یک قانون، سبب طولانی شدن صدور مجوزها شده؛ با اینکه در سال‌های اخیر بسیار تلاش شده این امر تسهیل شود.
مشکل دیگر که فارغ از تحریم‌هاست، سخت بودن مراحل سرمایه‌گذاری و اخذ مجوزهای کسب‌وکار است و آنقدر با مراجع تصمیم‌گیری درگیری پیدا می‌کند که پشیمان می‌شود.
البته برخی تولیدات هم با فکر و اندیشه بوده و زنجیره‌ تولید ایجاد شده است و در این حوزه، شاهد فعالیت شرکت‌های موفق ایران هستیم. ما اصولا باید روی این بخش‌ها کار کنیم؛ نباید بدون داشتن مواداولیه، مجوز ایجاد شرکت‌های تولیدی داد که ظرفیت آنها معطل بماند.
مشکل دیگر تأمین نقدینگی واحدهای تولیدی است. اکنون شرکت‌ها به راحتی امکان دریافت تسهیلات را ندارند؛ درحالی‌که در کشورهای دیگر به راحتی از فاینانس استفاده می‌کنند اما در ایران این امکان وجود ندارد و فقط باید از منابع بانکی داخل استفاده شود که دچار محدودیت‌هایی است.
نوسانات ارز، نشانه نداشتن فرماندهی واحد اقتصادی است حمیدرضا غزنوی: ما در فرماندهی واحد اقتصاد، ضعف داریم. تعدادی دستگاه و وزارتخانه اقتصادی داریم، جایگاه معاون اول رئیس‌جمهور هم هست و پژوهشگاه‌های معتبر اقتصادی داریم؛ اما فرماندهی واحد اقتصادی نداریم که سازوکار یکسانی ایجاد کند.
اگر برنامه اقتصادی داشتیم با یک جلسه در عمان، چند هزار تومان دلار ارزان و با یک کلام که دوباره آن مقام آمریکایی گفت، دلار گران نمی‌شود.
شرطی شدن اقتصاد، کشور را به سمت رکود تورمی می‌برد. وقتی ارز را رها می‌کنیم، به بیش از 80 هزار تومان می‌رسد و نوسان‌گیری انجام می‌شود و دوباره کمی پایین می‌آید، تقاضای خرید در بازار پایین می‌آید و سبب رکود می‌شود. در شرایطی که تولیدکننده بر مبنای نرخ ارز کالا را خرید کرده، وقتی در جامعه انتظار کاهش ارز و کالا وجود دارد و فعلا خرید نمی‌کند، آن موقع در بازار رکود ایجاد می‌شود و کالا روی دست تولیدکننده می‌ماند. نتیجتاً تولیدکننده هم مجبور است تیراژ تولیدش را پایین بیاورد که قیمت تمام‌شده آن طبیعتاً بالا می‌رود و همین هم موجب افزایش تورم و سپس رکود می‌شود. در واقع وارد دور تسلسل می‌شویم و راه برای قاچاق و واردات کالاهای خارجی باز می‌شود.
می‌توان گفت: به‌خاطر بی‌تدبیری این وضعیت برای کشور ایجاد می‌شود. باید برای مردم و تولیدکنندگان، پیش‌بینی‌پذیری ایجاد می‌کردیم و آنقدر نوسانات شدید رخ نمی‌داد. دولت باید کنترل بازار را به‌دست بگیرد و مدیریت کند تا نوسانات به حداقل برسد تا از رایحه خوشبوی مذاکرات، کسی ضرر نکند. قطعا تولیدکنندگان هم علاقه‌مند هستند کالایشان ارزان شود؛ چون بیشتر می‌فروشند. تولیدکننده علاقه ندارد گران بفروشد، اما برایش گران بار آمده است.
این مشکل را من ناشی از نداشتن فرماندهی واحد اقتصادی می‌دانم و مردم هم می‌گویند: اقتصاد، رها است.
واردات بی‌رویه به ضرر تولید عباس یعقوبی: تولیدکننده نمی‌تواند به نوسانات ارزی بی‌توجه باشد. نوسانات ارز شدیداً و سریعاً بر فروش کالا در بازار اثر می‌گذارد و فروشنده و تولیدکننده از بازار عقب می‌ماند. تولیدکننده برنامه‌ریزی و طبق شرایط موجود، مواداولیه وارد کرده و سرمایه‌گذاری انجام داده است.
اما نوسانات شدید ارز، سبب به هم خوردن برنامه‌های تولیدکنندگان می‌شود؛ چون معاملات در بازار، متوقف می‌شود. باید نوسانات ارز به حداقل برسد تا به تولیدکنندگان ضرر نزند.
تولیدکنندگان با شرایط خاصی درگیر هستند. از یک سو، با ناترازی برق و گاز مواجهند که تأثیر مستقیمی بر قیمت کالاها دارد و فشار آن به مصرف‌کننده وارد می‌شود. مثلا تولید فولاد و سیمان که وابسته به برق است، با قطعی برق، کاهش می‌یابد و طبیعی است که با کاهش عرضه، قیمت آن افزایشی خواهد شد. درحالی‌که همه این مشکلات، خارج از اراده تولیدکننده بوده اما زیان آن را مردم با گران شدن کالاها می‌بینند.
این ناترازی‌ها، هم برای تولیدکننده و هم برای مصرف‌کننده مشکل ایجاد کرده است.
در بحث واردات، حتما باید منافع تولیدکنندگان را در نظر بگیریم. در مورد برخی کالاها، برای واردات تصمیماتی گرفتیم که سبب لطمه به تولیدکنندگان داخلی شده؛ چون تصمیمات مقطعی گرفته‌ایم.
کمبودها را باید طبق برنامه تنظیم کنیم، نه اینکه تصمیمات شتابزده سبب واردات بی‌رویه شود.
کد خبر 937949 منبع: روزنامه همشهری برچسب‌ها اقتصاد - تورم ارز - بازار داخلی اقتصاد تولید ارز - بازار جهانی سرمایه‌ گذاری دلار آمریکا تولید کنندگان